4 kwietnia – Międzynarodowy Dzień Marchewki
dr Jolanta Lisiecka UP w Poznaniu
Prozdrowotne święto – Dzień Marchewki (International Carrot Day) po raz pierwszy obchodzono w 2003 roku, czyli dokładnie 20 lat temu. Jego celem jest przede wszystkim szerzenie wiedzy na temat tego warzywa i zachęcanie do jego spożywania.
Marchew (Daucus carota L.) należy do rodziny botanicznej selerowate (Apiaceae). Jej przodkowie, najprawdopodobniej pochodzą z terenów dawnej Persji, czyli obecnie Iranu i Afganistanu. Początkowo uprawiano ją dla aromatycznych nasion i liści, najczęściej wykorzystywanych w medycynie. W Europie rozpowszechniła się w XII wieku, ale tylko w ograniczonym stopniu, ponieważ wówczas nadal powszechnie spożywany był pasternak. Natomiast w Polsce kulinarnego znaczenia nabrała w czasach królowej Bony.
Według Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa marchew plasuje się w pierwszej dziesiątce najważniejszych warzyw na świecie. Do największych producentów zalicza się Chiny, Uzbekistan i Stany Zjednoczone. W rankingu światowym Polska plasuje się na 9 miejscu a w UE na miejscu 3.
Marchew zawiera szereg witamin, w szczególności z grupy B, witaminę C, E i K oraz składniki mineralne: wapń, żelazo, magnez, fosfor i potas. Jest bogatym źródłem beta-karotenu. Dostarcza także cennego błonnika pokarmowego.
Najbardziej wartościowa, ale ciężkostrawna, jest marchew surowa. Po ugotowaniu co prawda traci część swoich cennych wartości odżywczych i powoduje szybszy wzrost poziomu glukozy we krwi, ale ma większą zawartość przeciwutleniaczy i staje się lekkostrawna.
Marchew jest uniwersalnym warzywem, z którego można przygotować zarówno dania wytrawne – surówki, zupy, placki, tarty, frytki, chipsy, pasty, pasztety, jak i słodkie ciasta oraz desery i dżemy. Można spożywać ją na surowo, po ugotowaniu, upieczeniu lub usmażeniu. Nadaje się również do suszenia, kandyzowania i kiszenia. Ze względu na zawartość witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, marchew warto spożywać w towarzystwie masła, oliwy lub oleju.
Spożywanie marchwi ma bardzo pozytywny wpływ na stan i koloryt skóry. Korzystnie wpływa na wzrok i pracę wątroby. Działa przeciwnowotworowo, poprawia odporność organizmu i opóźnia starzenie. Przeciwdziała zaburzeniom trawienia.
Znane są także kosmetyczne zastosowania marchwi, między innymi jako składnik kremów, olejków i emulsji. Kosmetyki na bazie marchwi nie tylko wspomagają opalanie, ale także zmniejszają przebarwienia skóry, działają odżywczo i odświeżająco. W domowym spa na skórę twarzy i szyi możemy stosować sok oraz maseczkę z marchwi.
Ciekawostki
Korzenie przodków marchwi były rozgałęzione i miały kolor biały, żółty lub fioletowy. Pomarańczową marchew wyhodowali w XVII wieku Holendrzy. Po latach dominacji pomarańczowej marchwi, coraz częściej można spotkać także odmiany o innych kolorach.
Cenne są nie tylko korzenie marchwi, ale i nasiona, z których między innymi produkuje się olej. Nasiona można wykorzystać do przyrządzenia naparu służącego do picia lub do przygotowania kąpieli relaksacyjnej i inhalacji, a także stosowanego jako tonik. Mogą one też stanowić ciekawy dodatek do zup, sałatek czy dań mięsnych.
Marchew zaliczana jest do grupy warzyw korzeniowych, ale… Portugalczycy wykorzystują ją jako podstawowy składnik słynnego dżemu marchewkowego. Jednak dopóki była ona warzywem, nie mogli sprzedawać swojego przysmaku w innych krajach Unii, gdyż według norm wspólnotowych dżem nie może być robiony z warzyw. W związku z tym na potrzeby dyrektywy dotyczącej produkcji dżemów uznano, że najłatwiej będzie ogłosić marchewkę owocem.
Według Księgi Rekordów Guinnessa największą, ważącą ponad 10 kg, marchew uzyskano w 2017 roku w amerykańskim stanie Minnesota.
Marchew ma swoje muzeum – World Carrot Museum. Jest to pierwsze wirtualne muzeum, którego kuratorem jest, mieszkający w Skipton (Anglia, hrabstwo North Yorkshire), Polak z pochodzenia – John Stolarczyk. Interaktywna wycieczka, pozwala między innymi poznać historię i ewolucję marchwi oraz starożytne rękopisy i ilustracje związane z tym warzywem. Strona zawiera również przepisy kulinarne, informacje o festiwalach marchewkowych i porady dotyczące uprawy marchwi.
We Francji, w strefie przybrzeżnej Normandii, w okolicy miejscowości Créances, przy użyciu wodorostów jako głównego nawozu uprawiana jest „Francuska marchew piaskowa”. Od 1990 roku, w drugą sobotę sierpnia odbywa się tu festiwal marchewki, podczas którego „Bractwo Zjadaczy Marchewki z Créances” paraduje po mieście w ceremonialnych szatach.
Kalifornijskie miasto Holtville nazywane jest „marchewkową stolicą świata”.
Symbolem miasta Ohakune w Nowej Zelandii jest gigantyczna marchewka.
Jan Brzechwa poświęcił jej wiersz („Marchewka”) a zespół Lady Pank piosenkę („Marchewkowe pole”).
Dzień Ciasta Marchewkowego obchodzony jest 3 lutego.
Historia marchewki
Marchew, a raczej jej dzicy przodkowie, najprawdopodobniej pochodzą z Persji. Początkowo hodowano ją dla aromatycznych nasion i liści, najczęściej wykorzystywanych w medycynie. Dopiero Rzymianie w I wieku wspominają o trzech różnych odmianach marchwi oraz o tym, że korzeń można ugotować i zjeść. Współczesną marchew, którą znamy dzisiaj, po raz pierwszy uprawiano w Afganistanie około X wieku. Była ona jednak fioletowa lub żółta z rozgałęzionymi korzeniami. Gdy warzywo to trafiło do Holandii, powstała jej pomarańczowa odmiana. Legenda głosi, że w XVII wieku mieszkańcy Niderlandów stworzyli ten gatunek na cześć flagi oraz barw Wilhelma Orańskiego. Obecnie, według Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa marchew plasuje się w pierwszej dziesiątce najważniejszych upraw warzyw na świecie. Do największych producentów zalicza się m. in. Chiny, Stany Zjednoczone, Rosję, Wielką Brytanię oraz Polskę.
Właściwości odżywcze marchewki
Marchewka to jedno z popularniejszych warzyw, zarówno ze względu na smak, właściwości zdrowotne, jak i możliwość zastosowania jej do najróżniejszych potraw. To warzywo jest pełne witamin i składników odżywczych, zawiera m. in. witaminę A, B6, C, E, K, kwas foliowy, magnez, fosfor, potas, wapń czy żelazo. Regularne spożywanie marchwi wpływa na cerę, wzrok, spowalnia proces starzenia organizmu, zapobiega rozwojowi nowotworów czy chroni przed chorobami serca. Marchewkę można spożywać na wiele sposobów: na surowo, gotowaną, smażoną, w zupach, sałatkach, gulaszach, ciastach, dżemach czy przerobić ją na sok. Do tego jedna marchewka ma około 10 kalorii, więc sprzyja zdrowej diecie.
Obchody Dnia Marchewki
Obchody święta są świetną okazją do degustacji tego pomarańczowego warzywa. Jak wspominaliśmy, można ją przyrządzić na wiele różnych sposobów.
Osoby, które mają kawałek ziemi, mogą posadzić marchewkę w ogródku czy też na działce. Nie jest to trudna roślina do uprawy, choć wymaga dobrej gleby. Wyhodowanie własnego warzywa, bez dodatków znanych ze sklepów, wyjdzie nam na zdrowie, do tego będzie ono miało niepowtarzalny smak.
Ludzie, którzy lubią spotkania w gronie przyjaciół czy rodziny, mają świetny pretekst do zorganizowania imprezy. Marchewkowe przyjęcie powinno zmobilizować uczestników do przygotowania własnych fantazyjnych potraw, deserów i przekąsek z marchwi. Marchew można nawet wykorzystać do drinków, z pewnością będzie to ciekawe doświadczenie.
Kolejna propozycja z okazji Dnia Marchewki to wizyta w muzeum. By udać się do World Carrot Museum, nie trzeba nawet ruszać się z domu. Strona internetowa poświęcona marchewce umożliwia interaktywną wycieczkę, poznanie jej historii i ewolucji, czy odkrycie starożytnych rękopisów i ilustracji, które są związane z tym wspaniałym warzywem.
Ahhh wszechobecna marchewka. Ulubiony pokarm królików, niesamowity dla wzroku i podstawa tego, co z pewnością jest jednym z najwspanialszych ciast, jakie kiedykolwiek wymyślono! To warzywo korzeniowe jest pełne witamin i składników odżywczych, a jednocześnie jest smaczne! Kiedy ludzie myślą o marchwi, bez wątpienia umysł natychmiast przywodzi na myśl jasnopomarańczowy korzeń z zielonymi liśćmi. Ten sam, który często wystaje zimą z twarzy bałwana. Ale czy wszyscy wiedzą, że pomarańczowy to tylko jeden z wielu kolorów, w których naturalnie występują marchewki? W rzeczywistości pomarańczowy nie jest nawet najczęstszym kolorem marchwi poza Ameryką!
Międzynarodowy Dzień Marchewki to doskonała okazja, aby dowiedzieć się więcej o wszystkich odmianach marchwi oraz o tym, co mogą one wnieść do przyjemności i wartości odżywczych posiłków!
Historia Międzynarodowego Dnia Marchewki
Historia Międzynarodowego Dnia Marchewki to tak naprawdę historia marchwi, a badania tego niezwykle popularnego korzenia wykazały, że prawdopodobnie pochodzi on z Azji Środkowej. Dzięki tysiącom lat starannej uprawy, świat ostatecznie dotarł do jaskrawopomarańczowej, lekko słodkiej, wcale nie gorzkiej odmiany marchwi, która jest regularnie spotykana w dzisiejszych przepisach!
Sam Międzynarodowy Dzień Marchewki został ustanowiony w 2003 roku i rozprzestrzenił się na cały świat do wszystkich miejsc, w których znana jest marchewka. Do 2012 roku obchody Międzynarodowego Dnia Marchewki dotarły na całym świecie do kilku krajów na różnych kontynentach, w tym do Francji, Szwecji, Włoch, Rosji, Japonii, Australii i Wielkiej Brytanii.
Jak wspomniano wcześniej, istnieje wiele odmian tego popularnego warzywa, zwanych odmianami uprawnymi, które różnią się od tradycyjnego pomarańczowego koloru, o którym ludzie zwykle myślą. Jest purpurowa marchewka smoka, urocza forma tego warzywa korzeniowego, która ma cudownie złożony smak, lekko pikantny z przyjazną dla dzieci słodyczą. Jest też urocza żółta marchewka, która ma kolor jasnożółty jak banan, ale ma wspaniały smak. Marchewki są podstawą wielu posiłków, od bogatych i pikantnych gulaszu po słodkie ciasta i cukierki. Mogą również służyć jako prawie każda część posiłku, w tym słodka kandyzowana marchewka lub kolor tacy z bogato pieczonymi warzywami.
Międzynarodowy Dzień Marchewki świętuje ten korzeń we wszystkich jego zastosowaniach, formach i smakach!
Jak świętować Międzynarodowy Dzień Marchewki Cieszenie się Międzynarodowym Dniem Marchewki to dość prosta koncepcja, która oczywiście koncentruje się głównie na jedzeniu marchwi. Ale inne kreatywne pomysły można również wrzucić do miksu! Jedz marchewki, marchewki i jeszcze raz marchewki Najłatwiejszym i najsmaczniejszym sposobem na świętowanie Międzynarodowego Dnia Marchewki jest upewnienie się, że marchewka jest obecna w każdym posiłku! Zacznij dzień od kilku marchewkowo-jabłkowych babeczek śniadaniowych. Następnie zabierz ze sobą torbę młodych marchewek z odrobiną sosu ranczo na przekąskę w ciągu dnia. Dopełnij lunch kawałkiem pysznego ciasta marchewkowego. Następnie podczas kolacji delektuj się podstawowym smakiem pieczonych warzyw z ulubieńcem dnia: marchewką! Zrób ciasto marchewkowe Smakowity faworyt dla wielu, ciasto marchewkowe wykorzystuje to warzywo w zaskakujący sposób. Dodanie przyprawy do ciasta i polanie go lukrem z twarogu to doskonały sposób na cieszenie się i celebrowanie tego wszechstronnego warzywa. Posadź Niektóre Marchewki Świetnym sposobem na uhonorowanie marchewki jest próba jej wyhodowania! Nie są rośliną trudną w uprawie, ale wymagają gleby w dobrym stanie. Można je sadzić z nasion w pomieszczeniach w chłodniejszych miesiącach, a następnie przenosić na zewnątrz, gdy pogoda jest cieplejsza. Ponieważ zwykle rosną wokół skał i innych korzeni w glebie, domowe marchewki mogą nie być dokładnie proste. W rzeczywistości oglądanie, w jakie kształty wyrastają, ukrywając się pod ziemią, może być całkiem zabawne! Bez względu na to, jaki mają kształt, na pewno będą smaczne i pożywne. Urządź przyjęcie marchewkowe Osoby, które szukają miejsca na podanie przygotowanego przez siebie ciasta marchewkowego, mogą równie dobrze zorganizować przyjęcie z okazji Międzynarodowego Dnia Marchewki! Zbierz przyjaciół i ciesz się wszystkimi cudownymi korzyściami i smakami marchwi. Menu będzie oczywiście wypełnione wieloma przystawkami, przekąskami i deserami, z których wszystkie zawierają marchewki jako składniki. Nie zapominaj, że Sok Marchewkowy i Shoty Marchewkowe to zabawne sposoby na spożywanie tego zdrowego jedzenia. W przypadku napojów o tematyce pomarańczowej, które nie są zrobione z marchwi, rozważ napój pomarańczowy lub napoje bezalkoholowe, aby było ciekawie. Udekoruj pokój różnymi pomarańczowymi i zielonymi przedmiotami (balony, bibuła, artykuły papiernicze itp.) oraz dekoracjami z motywem marchwi. Dla jeszcze większej zabawy poproś gości, aby ubrali się od stóp do głów na pomarańczowo. To może być nawet zabawne, dla przyjaciela, który nie jest bardzo wrażliwy na punkcie swoich rudych włosów z marchewką, być gościem honorowym!
Odwiedź Muzeum Marchewki
Kto wiedział, że istnieje całe muzeum poświęcone nauce o marchwi? A najlepsze jest to, że jest dostępne dla każdego, ponieważ jest to Wirtualne Muzeum! Strona internetowa, prowadzona przez fundację World Carrot Museum, oferuje wszelkiego rodzaju możliwości i przygody związane z marchewką. Wybierz się na interaktywną wycieczkę, poznaj historię i ewolucję marchwi, zobacz różnicę między marchewką udomowioną a dziką, a nawet odkryj starożytne rękopisy i ilustracje, które są związane z tym czcigodnym warzywem! Międzynarodowy Dzień Marchewki to naprawdę okazja na uniwersalne warzywo, śniadanie, obiad, kolację, deser. I nos dla bałwana! Marchewki naprawdę potrafią wszystko!
…………………………………………………………………
World Carrot Museum to strona internetowa poświęcona gromadzeniu, konserwacji, interpretacji i wystawianiu obiektów związanych z marchewką. Jest to wirtualne muzeum, które nie istnieje z cegły i zaprawy. Witryna jest prowadzona przez Johna Stolarczyka ze Skipton w Anglii i jest prowadzona jako organizacja non-profit. Niczego nie sprzedaje ani nie zawiera materiałów reklamowych. Witryna zawiera obszerną historię marchwi w jej dzikich i udomowionych formach, w tym oś czasu, pokazującą, jak jej kolor zmieniał się na przestrzeni tysiącleci, od białego i fioletowego do współczesnego pomarańczowego. Odnotowuje odrodzenie popularności marchwi podczas reglamentacji drugiej wojny światowej, w tym informacje o materiałach propagandowych oraz alternatywnych przepisach i zastosowaniach marchwi podczas niedoborów żywności. Strona zawiera również przepisy i porady dotyczące uprawy. Światowe Muzeum Marchewki zawiera jedną z największych kolekcji dzieł sztuki zawierających wizerunek marchwi w różnych kolorach. Obrazy były często wykorzystywane jako źródła w historycznych badaniach upraw, a biolodzy roślin byli w stanie zidentyfikować stare gatunki za pomocą historycznych dzieł sztuki. Pisząc w 2001 roku, Dave Barry opisał witrynę internetową jako odzwierciedlającą „poziom zainteresowania marchewką, który prawdopodobnie zakłopotałby psychiatrę”. Stolarczyk był głównym autorem artykułu „Historia i ikonografia marchwi” w 2011 roku.[5]
………………………………………..
Filmy powiązane ze Światowym Muzeum Marchewki — pierwszym wirtualnym muzeum na świecie w całości poświęconym historii, ewolucji, nauce, socjologii i sztuce marchwi. Misją jest edukowanie, informowanie i bawienie odwiedzających poprzez odkrywanie, gromadzenie, konserwację, interpretację i wystawianie obiektów związanych z Marchewą. Ta strona zawiera wiele interesujących i przydatnych informacji na temat skromnej marchewki. Filmy powiązane ze Światowym Muzeum Marchewki — pierwszym wirtualnym muzeum na świecie w całości poświęconym historii, ewolucji, nauce, socjologii i sztuce marchwi. Misją jest edukowanie, informowanie i bawienie odwiedzających poprzez odkrywanie, gromadzenie, konserwację, interpretację i wystawianie obiektów związanych z Marchewą. Ta strona zawiera wiele interesujących i przydatnych informacji na temat skromnej marchewki. Filmy powiązane ze Światowym Muzeum Marchewki — pierwszym wirtualnym muzeum na świecie w całości poświęconym historii, ewolucji, nauce, socjologii i sztuce marchwi. Misją jest edukowanie, informowanie i bawienie odwiedzających poprzez odkrywanie, gromadzenie, konserwację, interpretację i wystawianie obiektów związanych z Marchewą. Ta strona zawiera wiele interesujących i przydatnych informacji na temat skromnej marchewki.
……………………………………………
Marchew to warzywo powszechnie znane i dodawane do wielu dań – zarówno tych stałych, jak i ciekłych. Jest nieodłącznym składnikiem aromatycznego rosołu, ale także i ciasta marchewkowego czy zasmażki dodawanej do mięs i ziemniaków. Czy wiemy jednak skąd pochodzi i jakie są jej właściwości oprócz dużej zawartości beta-karotenu?
Kilka słów o samej marchwi
Marchew jest warzywem z rodziny warzyw korzennych, które najczęściej występuje w kolorze pomarańczowym. Warto jednak wiedzieć, że marchew występuje także w innych kolorach np. fiolecie, czerwieni, a także odmianie białej i żółtej. Jej struktura w dotyku jest chropowata, zwłaszcza gdy jest bardzo świeża. W kuchni wykorzystuje się przede wszystkim części korzenną w kształcie stożka, jednak do niektórych przepisów i dań stosuje się niekiedy zielone liście marchwi.
Skąd i gdzie?
Współcześnie zakłada się, że przodkowie marchewki pochodzą najprawdopodobniej z Persji. Pierwszy naturalnie występujący podgatunek dzikiej marchwi zwany Daucus carota – savitus na przestrzeni lat był selektywnie hodowany i modyfikowany, tak, aby zmniejszyć jego gorycz, a także zwiększyć zauważalną współcześnie słodycz marchwi.
Co ciekawe, marchew początkowo uprawiano jedynie dla liści i nasion, a nie samych korzeni, które dziś stanowią najważniejszą części warzywa. Zakłada się, że nasiona współcześnie uprawianej marchwi znaleziono na terenie Szwajcarii i południowych Niemiec. Na przestrzeni wieków rozpoczynano hodowlę różnych odmian marchwi, jednak to Holendrzy rozpoczęli hodowlę pomarańczowego warzywa w XVII wieku.
Marchew i jej właściwości
Marchew jest najlepszym źródłem beta-karotenu, jakie dostępne jest na rynku. Co więcej, posiada także niewielkie ilości alfa-karotenu, y-karotenu, a także luteiny i zeaksantyny. Warto pamiętać, że marchew jest także cennym źródłem błonnika pokarmowego, bo wynosi ono aż 11% dziennego zapotrzebowania! Znajdziemy w niej także witaminę K, a nawet witaminy z grupy B6.
Czym jest marchew? Jest to warzywo, które w aż 88% składa się z wody, pozostałe 4,7% to cukier, 2,6% to białko, a 1% to popiół oraz 0,2% tłuszcz. Cukry zawarte w marchwi są połączeniem sacharozy, glukozy i fruktozy.
Marchew na setki sposobów
Warzywo, jakim jest marchew możemy spożywać na setki sposobów. Sprawdzi się jako surowa przekąska do pracy, ale także jako ugotowana z dodatkiem bułki tartej marchewkowa zasmażka do obiadu. Równie często marchew wstawiamy na parę lub gotujemy do sałatki. Marchew to także nieodłączny element każdego rosołu i wielu innych zup. Ciekawą opcją są także placki z marchwi lub też frytki, jako alternatywa dla ziemniaków. Sposobów na stworzenie dań z marchewki jest wiele, jedyne co nas ogranicza to wyobraźnia i nasze kubki smakowe!
……………………………………………..
Nowoczesna pomarańczowa marchewka została rozwinięta i ustabilizowana przez holenderskich hodowców na przełomie 16. i 17. wieku, czego dowody możemy znaleźć w nazewnictwie odmian oraz sztukach pięknych tamtego okresu.
Znane jest opowiadanie, według którego pomarańczowa marchewka została stworzona w siedemnastym wieku w Holandii, aby uhonorować księcia Willem’a van Oranje. Mimo, iż pomarańczowa marchewka rzeczywiście pochodzi z tego okresu holenderskiej historii, jest wątpliwym, że osoba księcia miała z tym cokolwiek wspólnego. Wśród niektórych historyków panuje przekonanie, że ta mutacja marchewki została wyhodowana w hołdzie królowi Williamowi I, który poprowadził holenderską rewolucję przeciwko Hiszpanom. Nie istnieją żadne historyczne dokumenty na potwierdzenie tej tezy.
Jako że pomarańczowy jest kolorem narodowym Holandii, tak zabarwiona marchew szybko stała się oczkiem w głowie tutejszej monarchii. Dzięki temu została rozpropagowana na dworach królewskich innych państw.
Po kilkuset latach dominacji pomarańczowej odmiany marchwi, coraz częściej można spotkać inne kolory marchwi jak białą, żółtą i fioletową.
……………………….
Jest znana i popularna na całym świecie. Zajmuje znaczące miejsce w kulinarnych tradycjach wielu regionów, ludowej medycynie, a nawet kulturze. Ma swoje święto, Jan Brzechwa napisał o niej wiersz, a Lady Pank pokusiło się nawet o melodyjny kawałek na jej temat. Znane są o niej legendy, a nawet polityczna afera. Przed Państwem… Marchewka!
Jedna z marchewkowych legend głosi, że miała ona kiedyś kolor biały. Jednak pewnego dnia, jeszcze za czasów pierwszych Chrześcijan, żołnierze rzymscy zażądali od młodej dziewczyny – Marii, aby wyparła się Chrystusa. Nie zgodziła się, skazując się tym samym na tortury. Krople krwi młodej kobiety spływały na marchew, którą wtedy czyściła. I wtedy wydarzyło się coś niesamowitego – marchew nabrała koloru jej krwi. Jak to mawiają – w każdej bajce jest ziarnko prawdy. Może trudno w to uwierzyć, ale pośród blisko 100 odmian marchewki odnaleźć można jej wersję żółtą, ciemnofioletową no i oczywiście – białą i czerwoną.
Dżem z marchewki?
Jak na celebrytkę przystało – bez afery ani rusz. Jednym z portugalskich, regionalnych przysmaków jest marchewkowy dżem. Jednak regulacje prawne Unii Europejskiej ściśle określają minimalną zawartość owoców – bo przecież nie warzyw – w dżemie, przez co marchewkowy specjał nie mógłby pozostać pod swoją tradycyjną nazwą. Urzędnicy mieli niemały problem! Siła przywiązania portugalskiej ludności do tradycyjnego przysmaku miała jednak niezrównaną moc sprawczą – przemianowano marchewkę na owoc! Wilk syty i owca cała.
Marchewkowe owocki, czyli nasiona
Przyjmując jednak wersję „tradycyjną”– marchewka to chrupiący, pomarańczowy korzeń. Zajmuje wiele stronnic w księgach kulinarnych i zapiskach naszych babć, ale także ma swoje zasłużone miejsce w nowoczesnych programach kulinarnych i na blogach dla smakoszy. Na cześć tego niezastąpionego warzywa ogłoszono nawet święto – 5. kwietnia obchodzimy Dzień Marchewki!
Owocem marchewki są natomiast dumnie brzmiące rozłupnie. Rozpadają się one na suche owocki, czyli nasiona. Te zaś dopiero rozwijają skrzydła w świecie sławy. Niewiele osób zna ich słodkawy zapach i wie, że również są jadalne. Te drobne, niepozorne nasionka posiadają wszystkie substancje odżywcze, które są potrzebne, by wzrosła z nich kolejna roślina. To dlatego właśnie kryją w sobie bogactwo najcenniejszych wartości.
W marchewkowym stanie jest najlepiej mi!
Nasiona marchewki mają mnóstwo zastosowań i można podawać je na kilka sposobów. Najbardziej znany i łatwy do przygotowania jest napar – w formie pysznej i pachnącej herbatki. Ma ona wówczas delikatny, lekko słodkawy smak i odprężający aromat.
Napar zyskał także grono fanów pośród wielbicieli inhalacji i pachnących kąpieli relaksacyjnych, a więc u miłośników pielęgnacji ciała. Zarówno w formie herbaty jak i kąpieli, działa on ujędrniająco i odprężająco na skórę, nadając jej piękny wygląd. Nasiona marchewki znalazły swoje nietypowe zastosowanie także w kuchni – są ciekawym dodatkiem do zup i sałatek. Podane w ten sposób, nie tylko nadają daniom nowy wyraz, ale przede wszystkim – ułatwiają trawienie oraz pomagają w utrzymaniu zgrabnej sylwetki. W trakcie leniwego poranka wzmacniają koncentrację, zaś po intensywnym dniu – łagodzą nadmiar emocji i obniżają stres. Wpływają zatem korzystnie nie tylko na nasze zdrowie, ale także dobre samopoczucie!
Ciekawostką dla osób z „problemami sercowymi” może być fakt, że nasiona marchewki delikatnie rozszerzają naczynia krwionośne, dzięki czemu, stosowane regularnie, wspomogą walkę z miażdzycą, nadciśnieniem oraz chorobą wieńcową, a także dotlenią cały organizm. Pyszna marchewkowa herbatka rozgrzeje po jesiennym spacerze oraz wzmocni odporność organizmu. Śmiało można też dodać kilka takich nasion do ulubionej mieszanki ziołowej lub czarnej herbaty i popijać w ciągu dnia.
Najważniejsze jednak, by zwrócić uwagę na to, jakie nasiona kupujemy. Najłatwiej dostępne są te przeznaczone do wysiewu, jednak takie niestety nie nadają się do spożycia! Są zaprawiane chemicznie, aby w ten sposób przechować je przez zimę, do kolejnego zasiewu marchwi. Należy zatem w sklepach ze zdrową żywnością pytać o nasiona przeznaczone do jedzenia, tzw. „niezaprawione”, posiadające certyfikat ekologiczny. Tak przygotowane, wniosą wiele dobrego do naszego organizmu, wzmacniając zdrowie i odporność. Jedząc świeżą, sezonową surówkę z marchewki, warto przygotować sobie pyszny napar z jej nasion i delektować się filiżanką wspaniałej i aromatycznej herbaty!
………………………………………….
Filmy powiązane ze Światowym Muzeum Marchewki — pierwszym wirtualnym muzeum na świecie w całości poświęconym historii, ewolucji, nauce, socjologii i sztuce marchwi. Misją jest edukowanie, informowanie i bawienie odwiedzających poprzez odkrywanie, gromadzenie, konserwację, interpretację i wystawianie obiektów związanych z Marchewą. Ta strona zawiera wiele interesujących i przydatnych informacji na temat skromnej marchewki.
……………………………..
Dla większości z nas marchew to po prostu warzywo, które jemy z ciastem i groszkiem.
Ale dla Johna Stolarczyka są one czymś w rodzaju obsesji – i podczas wizyty na Ukrainie dowiedział się, dlaczego. John zawsze interesował się dziwaczną stroną życia, często odwiedzając z rodziną niezwykłe muzea. „Widzieliśmy kolekcje takich rzeczy, jak deski sedesowe, karty do gry, podkowy i obroże dla psów – lubię ekscentryczność”.
Chcąc uruchomić podobną atrakcję, John wpadł na pomysł wirtualnego muzeum marchwi, choć wtedy nie miał pojęcia, dlaczego. „To pytanie, które słyszę najczęściej i tak naprawdę nie mam na nie odpowiedzi. Kiedy ludzie są pytani, dlaczego wspięli się na Everest, odpowiadają, że tam jest – cóż, zdecydowałem się na muzeum marchwi, ponieważ go nie było.
Dziesięć lat temu założył Światowe Muzeum Marchewki, oferując mnóstwo szczegółowych informacji o tym warzywie, w tym o jego historii, korzyściach zdrowotnych, zastosowaniach leczniczych, przepisach, festiwalach i zabawnych ciekawostkach dotyczących marchwi. Licząca 125 stron ta kolorowa, tętniąca życiem witryna – jedyna taka na świecie – odwiedza codziennie około 150 osób. „To było niesamowite – tak wielu ludzi jest zainteresowanych” – mówi. Witryna zawiera nawet galerię sztuki marchwi. „Odniesienia do marchwi można znaleźć w wielu dziedzinach nauki i sztuki”, mówi John. „Marchewki zostały uwzględnione w kilku ważnych dziełach sztuki i pomogły w identyfikacji gatunków w XVI wieku na podstawie obrazów holenderskich mistrzów”. Podczas gdy muzeum jest wirtualne, miłość Johna do wszystkiego, co związane z marchewką, przeniosła się do jego domu w Cross Hills niedaleko Keighley, gdzie znajduje się ponad 1000 artefaktów, w tym rosyjskie układające „lalki” w kształcie marchewek, talerze i naczynia ozdobione marchewkami, marchewkowe ozdoby i kij bejsbolowy w kształcie marchewki. Marchewki stały się częścią życia Johna, zanim zdał sobie sprawę, że są w jego krwi. Jego polscy rodzice zostali wysiedleni w czasie II wojny światowej i nie wrócili do ojczyzny.
Podczas podróży w 2006 roku, aby prześledzić korzenie swojej rodziny, John znalazł Pavlo, jednego z przyrodnich braci swojej matki. „Po rozmowie o wojnie i tym, co się stało, zapytał, czy nie chciałbym rozejrzeć się po farmie” — wspomina. „Nie mogłem uwierzyć własnym oczom – uprawiał marchewki. To było jak przeznaczenie. John aktualizuje witrynę co kilka dni, podając wszelkie interesujące informacje, które wpadną mu w ręce. Spotkał podobnie myślących wielbicieli marchwi na specjalnych festiwalach marchwi w miejscach tak odległych jak Kalifornia – gdzie miasto Holtville nazywa siebie „marchewkową stolicą świata” – Nowa Zelandia, Francja i trafnie nazwana społeczność Bradford West Gwillimbury w Ontario – jeden z największych obszarów produkcji marchwi w Kanadzie. „Symbolem Ohakune w Nowej Zelandii jest gigantyczna marchewka” — mówi John, emerytowany administrator rady. „Podczas mojej wizyty byłem zachwycony, że poproszono mnie o sędziowanie konkursu ciasta marchewkowego”. John korespondował z profesorem marchwi, który pracuje na wydziale rolnictwa w USA, i zaprzyjaźnił się z mężczyzną, który zbiera worki i torby po marchwi. Jego badania nad skromnym warzywem są obszerne, ze szczegółami dotyczącymi jego drogi w historii, od okresu eocenu 55 milionów lat temu, kiedy zidentyfikowano skamieniały pyłek jako należący do Apiaceae – rodziny marchwi – do dnia dzisiejszego.
„Marchewki były pierwotnie fioletowe lub białe. Książki historyczne mówią, że Holendrzy wynaleźli pomarańczową marchewkę w XV wieku, ale są przykłady ze starożytnego Egiptu, około 500 rne. Dodaje: „Dużo dowiedziałem się o drugiej wojnie światowej, kiedy marchew stała się bardzo popularna w Wielkiej Brytanii, ponieważ ludzie szukali alternatywy dla mięsa”. Jego pasja do tego tematu doprowadziła go do wizyty w Smithsonian Museum w Waszyngtonie, gdzie przeszukiwał archiwa. „Ojcowie pielgrzymi zabrali marchewki na pokład Mayflower w 1620 roku. Znalazłem listy wysyłkowe, które je zawierały. To było fascynujące – brali nasiona, uprawiali marchewkę i zbierali marchewkę”. W zeszłym roku John wyhodował w swoim ogrodzie każdy znany kolor marchwi – czerwoną, żółtą, fioletową, białą, czarną i pomarańczową. Czynniki wpływające na kolor obejmują ilość wody i światła dziennego, temperaturę i rodzaj gleby. John, którego żona Sharon „toleruje” jego wszechogarniające hobby, przekazuje swoją miłość do marchwi podczas wykładów w szkołach, klubach i instytutach.
Marchewki były pierwotnie fioletowe lub białe. Książki historyczne mówią, że Holendrzy wynaleźli pomarańczową marchewkę w XV wieku, ale są przykłady ze starożytnego Egiptu, około 500 rne. Dodaje: „Dużo dowiedziałem się o drugiej wojnie światowej, kiedy marchew stała się bardzo popularna w Wielkiej Brytanii, ponieważ ludzie szukali alternatywy dla mięsa”. Jego pasja do tego tematu doprowadziła go do wizyty w Smithsonian Museum w Waszyngtonie, gdzie przeszukiwał archiwa. „Ojcowie pielgrzymi zabrali marchewki na pokład Mayflower w 1620 roku. Znalazłem listy wysyłkowe, które je zawierały. To było fascynujące – brali nasiona, uprawiali marchewkę i zbierali marchewkę”. W zeszłym roku John wyhodował w swoim ogrodzie każdy znany kolor marchwi – czerwoną, żółtą, fioletową, białą, czarną i pomarańczową. Czynniki wpływające na kolor obejmują ilość wody i światła dziennego, temperaturę i rodzaj gleby. John, którego żona Sharon „toleruje” jego wszechogarniające hobby, przekazuje swoją miłość do marchwi podczas wykładów w szkołach, klubach i instytutach. Co roku w sierpniu w Harlow Carr Gardens w Harrogate organizuje również coroczny pokaz Carrot Museum Roadshow. „Nie sądziłem, że dojdzie do takiej eskalacji”, mówi, „ale nie zrobiłbym tego, gdybym nie czerpał z tego przyjemności”.
…………………………………..
John Stolarczyk is the founder and curator of the World Carrot Museum. He is a resident of Skipton, England. He worked as an administrator to the City of Bradford. He is currently retired and, in addition to traveling, he spends several hours each week curating and adding information and exhibits to the carrot museum.
……………………………………….
W 2010 roku kuchnia francuska została wpisana na listę światowego „niematerialnego dziedzictwa kulturowego” UNESCO.
Nic dziwnego, że Francuzi wydają się mieć skłonność do świętowania niemal wszystkiego, co jest związane z jedzeniem.
W Normandii, regionie Francji słynącym z gastronomii, odbywa się wiele festiwali kulinarnych. Jednym z takich festiwali jest Festiwal Marchewki Créances, który odbywa się co roku w sierpniu. Créances to mała gmina w departamencie Manche w Normandii. W Manche Créances jest często nazywane „krainą marchwi”, ponieważ gmina znana jest przede wszystkim z uprawy doskonałej marchwi. Marchew Créances (la carotte de Créances) jest uprawiana na glebach piaszczystych, które mają doskonałe właściwości odwadniające i są bogate w jod. Słynie ze swojej słodyczy, głębokiego pomarańczowego koloru i wysokiej zawartości jodu dzięki uprawie na glebach bogatych w jod i nawożeniu wodorostami. Marchew Créances otrzymała appellation d’origine contrôlée (AOC) w latach 60. XX wieku, stając się pierwszą i jedyną miejscowością, która posiada AOC dla marchwi.
Gmina produkuje rocznie około 35 000 ton marchwi. Créances Carrot Festival powstał w 1990 roku, aby uczcić słynną marchewkę Créances. To, co zaczęło się jako lokalne święto, stało się główną atrakcją turystyczną, która każdego roku przyciąga około 25 000 gości. Festiwal odbywa się w drugą sobotę sierpnia. Obejmuje duży rynek, paradę hodowców marchwi, konkurs gotowania marchwi, rozrywkę muzyczną, fajerwerki i wiele innych.
………………………………..
Francuska marchew piaskowa (łac. Daucus carota) Szybkie fakty Marchewka piaskowa to element odporności marchwi. Uprawiane w strefie przybrzeżnej Normandii, przy użyciu wodorostów jako głównego nawozu, są niewątpliwie słodkie i chrupiące. W drugą sobotę sierpnia w Créances odbywa się coroczny festiwal (Fête de la Carotte). La Confrérie Des Mouôgeous d’Carottes de Créances (Bractwo Zjadaczy Marchewki z Créances) paraduje po mieście w ceremonialnych szatach z najlepszymi tegorocznymi plonami. Informacje o wartości odżywczej W marchwi można znaleźć ponad 80 składników odżywczych, dlatego wymieniliśmy tylko najwyższe koncentraty. Wszystkie odmiany marchwi zawierają cenne ilości składników odżywczych o działaniu przeciwutleniającym. W większości odmian marchwi beta-karoten jest zdecydowanie najobficiej występującym przeciwutleniaczem, stanowiącym ponad 95% wszystkich karotenoidów w wielu odmianach marchwi. witaminy C, E i K, kwas foliowy i przeciwutleniacze: luteina, beta-karoten. Jak przygotować Przed gotowaniem przepłucz w bieżącej zimnej wodzie. Niedawne badanie wykazało, że gotowanie marchwi na parze przez 5 minut zatrzymuje ponad 75% jej niezbędnych minerałów. Podobnie jak wszystkie marchewki, istnieje wiele sposobów na ich ugotowanie, by wymienić tylko kilka, na parze, pieczone lub w stylu julienne, spożywane na surowo lub gotowane. Jak przechowywać Marchew powinna być jędrna, gładka, stosunkowo prosta i jasna w kolorze. Sztuką zachowania świeżości marchwi jest zminimalizowanie utraty wilgoci. Powinny być w stanie zachować świeżość przez około dwa tygodnie, jeśli są przechowywane w lodówce i zawinięte w papierowy ręcznik lub plastikową torbę.